Alienòr d’Aquitània
Duquessa d’Aquitània, Reina de França (1137-1152) apuei d’Anglatèrra (1154-1204), 1122/1124 – Peitieus, 1204.
Eretèira dau ducat d’Aquitània mei dau comtat de Peitau a la mòrt de son pair en 1137, Alienòr es maridada au hil l’ainat dau rei de França que vindrà rei damb lo nom de Loís VII. Meten l’arrestiu a lur maridatge petit de temps après la seconda crosada, en 1152. La medissa annada, Alienòr esposa Enric Plantagenêt, duc de Normandia, que vindrà rei d’Anglatèrra en 1154. A la mòrt de ‘queth-aquí en 1189, continua de regna au costat de ses gojats: Ricard Còr de Lion apuei Jan Shens Tèrra.
Lo trobador (Bernat de Ventador)
Trobador
Activitat entre 1147 e 1180
Disciple d’un sénher-trobador de Lemosin, Bernat, poèta e compositor talentuós de lenga d’òc, es acuelhit a la cor d’Alienòr d’Aquitània dens las annadas 1152-1154 au moment on deven l’esposa d’Enric Plantagnêt. Bernard assista probable a lur coronament en Anglatèrra, en 1154. Frequentèt probable la cor mondina davant de decessar de hèser cançons apuei de se retirar dau monde, probable dens una abadia de Peiregòrd.
La noriça
Noriça de la familha d’Aquitània
Personatge fictiu de la narracion « Les Vias d’Alienòr »
Nòsta noriça es entrada au servici d’Ainòr de Châtellerault, la mair d’Alienòr, au moment qu’aquesta-aquí vingut au monde en 1122 o 1124. Aquera noriça es demorada au servici d’Ainòr lòrs de las neishenças de sos dus autes mainatges. Otra aleitar los nanòts, la noriça los acompanha dens lur esvelh au monde mei lurs purmèirs pas dinc a la mòrt de lur mair, en 1130, amei après per palliar a son abséncia. Quora mòr la mair, Alienòr, l’ainada, n’a que 6 o 8 ans.
Enric II
Duc de Normandia, puei Rei d’Anglatèrra (1154-1189)
Le Mans, 1133 – Chinon, 1189
Au cap dau ducat reconquerit per son pair Jaufre lo Bèth († 1151), Enric pòt preténder au tròne d’Anglatèrra per sa mair Matilda dont la corona es estada usurpada. Deven, per sa determinacion e la de sa mair, rei d’Anglatèrra en 1154. Son maridatge damb Alienòr amei sas conquestas (una partida dau País de Gallas, Bretanha mei la corona d’Irlanda) hèsen d’eth lo sobiran d’un maine s’espandissent d’Escòcia dinc aus Pirenèus. Après de las baterias damb la Gleisa mei la revòlta de sos hilhs, mòr en 1189. Ricard Còr de Lion, son tresau hilh, li succedís.
Ricard Ièir Còr de Lion
Rei d’Anglatèrra (1189-1199), tresau hilh d’Enric II e d’Alienòr d’Aquitània
Oxford, 1157 – Chasluç, 1199
Investit dau ducat d’Aquitània en 1172 per sa mair, Ricard espotís mantunas revòltas. Sa volontat de far valer sos dreits sus la corona d’Anglatèrra lo mèna a s’aligar, contra son pair, au rei de França, Felip II Auguste. Devingut rei d’Anglatèrra après lo decès d’Enric II, li faudrà rómper aquesta ligança francesa. Après hòrt de combats, mei que mei en Tèrra Senta lòrs de la tresau crosada, decèda en 1199, victima d’una blaçadura mortau lòrs dau shèite dau castèth de Chasluç, dens l’Aquitània un còp mei revoltada.
Jan shens Tèrra
Rei d’Anglatèrra (1199-1216), cinquau hilh d’Enric II e d’Alienòr d’Aquitània
Oxford, 1167 – Newark, 1216
Devingut rei d’Irlanda quora n’avèva qu’una detzena d’annadas, la mòrt de son frair l’ainat, Ricard, li permet d’accedir au tròne d’Anglatèrra. Mès son regne e certanas de sas accions revèlan un temperament instable e una natura colerica e tartucada. De son eretatge, Jan perd la Normandia e Peitieus en 1204, l’annada de la mòrt de sa mair, mès l’Anglatèrra e l’Aquitània son mantingudas dens l’aubedissença. La corona d’Anglatèrra coneish totun un conflicte de mei damb la de França au moment que Jan decèda, en 1216.
Loís VII
Rei de França (1137-1180), hilh de Loís VI lo Gròs
1120 – París, 1180
Lo maridatge d’Alienòr d’Aquitània e dau futur Loís VII, elevat per l’abat de Sent-Denís, se revèla, au briu de las annadas, conflictuau, sustot au moment de la seconda crosada. Egau, aqueth maridatge aquitan permet a Loís d’espandir mei de renforçar son autoritat sau reiaume de França. Sa separacion damb Alienòr en 1152 entraina l’ascencion de la familha Plantagenêt… Loís VII serà amplament venjat per son successor, Felip II Auguste, lo hilh qu’aurà de sa tresau esposa.
Jaufre dau Loroux
Arquevesque de Bordèu (1136-1158)
Desconeishuda – 1158
Arquevesque de Bordèu a partir de 1136, Jaufre dau Loroux jòga un ròtle fòrt actiu dens la mesa en òbra de la refòrma de la Gleisa en Aquitània. Laudant un retorn end’una certana espiritualitat, aqueth-aquí se revelèt tanben un grand bastisseire, coma dirigit per exèmple fòrt d’òbras dens la catedrala Sent-Andriu de Bordèu on Alienòr e Loís VII se maridèren en 1137.
Lo chivalèir (Guilhèm Lo Marescau)
Comte de Pembroke, chivalèir anglò-normand
Envèrs 1146-1219
Guilhèm, salhit d’un modèste linhatge, vingut lèu un grand campion de torneis. Chivalèir shens parion, serv fidelament Enric II mei sos hilhs. A seishanta-tretze ans o atau, e dau temps qu’es regent d’Anglatèrra per Enric III Plantagenêt, lo hilh de Jan Shens Tèrra, Guilhèm rempòrta sa darnèira batalha que fòrça los Francés a conclure al patz puei a evacuar l’Anglatèrra.
Guilhèm IX d’Aquitània
Comte de Peitau et duc d’Aquitània
1071 – 1127
Grand-pair d’Alienòr, Guilhèm IX es un puishant sénher que dirigís un vaste territòri s’espandent de Peitieus estant a Tolosa. Es famós per sos destorns damb la Gleisa, mei que mei a causa de sas amors, amei tanben pr’estar lo purmèir trobador coneishut dens l’Istòria. Guilhèm compausa de las cançons en lenga d’òc apuei anima una cort brilhanta a Peitieus on se crosan fòrt de letraferits. Aquò’s dens aqueth contèxte que neish Alienòr, dòna de Guilhèm X e d’Ainòr de Châtellerault.